Zwolnienie z opłat notarialnych – kiedy to możliwe?

Co do zasady, za każdą czynność notarialną należy uiścić opłatę. Kwoty za poszczególne czynności są określone w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. Jednak w wyjątkowych sytuacjach możliwe jest zwolnienie z opłat notarialnych. Niezbędne jest wówczas złożenie do Sądu Rejonowego wniosku o zwolnienie od kosztów wynagrodzenia notariusza.

Kiedy możliwe jest zwolnienie z kosztów notarialnych?

Opłaty notarialne to nic innego jak wynagrodzenie notariusza za podejmowane przez niego czynności notarialne. Co ważne, to nie notariusz ustala maksymalną wysokość opłat – są one ściśle określone w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. Stawki za dokonanie czynności notarialnych zawarte w rozporządzeniu są różne i wynoszą od kilkudziesięciu złotych do nawet kilku tysięcy złotych.

Koszty związane z czynnościami notarialnymi mogą powodować, że zostaną one odłożone w czasie lub nawet całkowicie z nich zrezygnujemy. Tymczasem u notariusza, np. w Kancelarii Notarialnej, znacznie łatwiej i szybciej niż na drodze sądowej załatwimy m.in. dokument poświadczający prawo do spadku. Dlatego w Prawie o notariacie znajduje się zapis, że w sytuacji, kiedy strona czynności notarialnej nie jest w stanie ponieść kosztów wynagrodzenia notariusza bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie lub rodziny, może wystąpić z wnioskiem o zwolnienie w całości lub części od ponoszenia opłat notarialnych. O zwolnienie z opłat mogą starać się zarówno osoby fizyczne, jak i osoby prawne.

W jaki sposób wystąpić o zwolnienie z opłat notarialnych?

Najczęściej wniosek składa się z powodu trudnej sytuacji materialnej, na którą może wpływać niezdolność do pracy z powodu choroby lub niepełnosprawności, niska emerytura lub renta. Jednak co ważne, przyczyna ubiegania się o zwolnienie z opłat notarialnych musi zostać udokumentowana. Wniosek kierujemy nie do notariusza, a do właściwego dla miejsca zamieszkania sądu rejonowego. We wniosku niezbędne jest uzasadnienie konieczności przeprowadzenia czynności notarialnych, a także wskazanie źródeł dochodu, kosztów utrzymania, oświadczenie o majątku oraz stanie rodzinnym.

Na podstawie przedstawionych dokumentów sąd podejmuje decyzję o częściowym lub całościowym zwolnieniu od ponoszenia kosztów notarialnych, a także wskazuje notariusza, który dokona czynności notarialnych. Notariusz otrzyma wówczas stosowne wynagrodzenie od Skarbu Państwa – my nie będziemy musieli nic płacić.