Rehabilitacja po udarze - fizjoterapia, terapia neuropsychologiczna i neurologopedyczna. Podstawowe informacje

Udar mózgu, będący epizodem w przebiegu chorób sercowo-naczyniowych, każdego roku dotyka ok. 65 tysięcy Polaków. Chorzy po przebytym udarze zagrożeni są trwałą niepełnosprawnością, objawiającą się na różne sposoby. Aby ograniczyć ryzyko powikłań po udarze, a także zwiększyć szanse na powrót chorego do pełnej sprawności, wczesną rehabilitację wdraża się już w 1.-2. dobie po udarze.

Wczesna rehabilitacja po udarze nie wystarczy

Leczenie i rehabilitacja chorych po udarze wymaga zaangażowania wykwalifikowanego personelu medycznego oraz użycia profesjonalnego sprzętu diagnostycznego i terapeutycznego. Takie środki są obecnie dostępne w szpitalnych oddziałach neurologicznych, gdzie chory powinien trafić jak najszybciej, najlepiej w ciągu 2 godzin po wystąpieniu udaru. Zabiegi rehabilitacyjne wykonywane w szpitalu zapobiegają występowaniu powikłań ze strony układu oddechowego i krążenia, powstawaniu odleżyn, a także ograniczają zakres dysfunkcji, rozwijających się w następstwie udaru. Opieką w zakresie wczesnej rehabilitacji obejmowani są wszyscy pacjenci poudarowi, niestety nie wszyscy otrzymują niezbędną pomoc po wypisie ze szpitala. Tymczasem tylko konsekwentne działanie może przywrócić choremu pełną sprawność i dobrą jakość życia.

Każdy chory po przebytym udarze mózgu powinien być traktowany tak, jakby miał całkowicie odzyskać utracone funkcje. Rehabilitację należy prowadzić konsekwentnie, licząc na osiągnięcie założonych efektów i rezygnując z dróg na skróty, np. zachęcania chorego do przenoszenia funkcji ruchowych na sprawną koniczynę. Aby chory mógł poradzić sobie z ewentualnymi zaburzeniami poznawczymi i emocjonalnymi, równolegle do fizjoterapii należy prowadzić rehabilitację neuropsychologiczną i neurologopedyczną – mówi specjalista z Neuro Care Clinic.

Kompleksowa rehabilitacja po udarze

Rehabilitacja pacjentów po udarze powinna przebiegać wieloetapowo i wieloaspektowo. Po pierwszym etapie tzw. wczesnej rehabilitacji szpitalnej wskazane jest natychmiastowe wdrożenie dalszych działań terapeutycznych (co w polskich warunkach bywa utrudnione ze względu na długi czas oczekiwania do specjalistycznych ośrodków zdrowia refundowanych z NFZ). Po zakończeniu turnusu w ośrodku chory powinien poddawać się zabiegom i brać czynny udział w ćwiczeniach w ramach rehabilitacji domowej, co pozwala na podtrzymanie osiągniętych rezultatów. Na każdym etapie powrotu do zdrowia pacjent powinien, oprócz opieki medycznej, otrzymywać wsparcie fizjoterapeuty, psychologa, a w miarę potrzeb innych specjalistów, m.in. logopedy. Dobór właściwych metod pracy z pacjentem zawsze ustalany jest na podstawie jego stanu, w tym przede wszystkim rodzaju i zakresu doświadczanych przez niego trudności.

Najczęstszym skutkiem udaru mózgu jest upośledzenie motoryki, dlatego podstawowym elementem rehabilitacji po udarze jest zwykle terapia narządu ruchu. Rehabilitacja ruchowa obejmuje zabiegi i ćwiczenia, opracowywane indywidualnie dla każdego pacjenta przez neurologa. Program terapii może obejmować metody neurofizjologiczne i fizjoterapeutyczne, ich celem zawsze jest eliminacja bólu, poprawa napięcia mięśniowego, zwiększenie motoryki i wreszcie przywrócenie sprawności pacjenta. Równolegle do pracy nad narządem ruchu powinno się prowadzić terapię funkcji poznawczych, a więc np. ponowną naukę podstawowych umiejętności, utraconych w wyniku udaru. Podczas nauki mówienia, a także rozumienia mowy nieoceniona okazuje się pomoc neurologopedy. Ponieważ utrata lub ograniczenie samodzielności oraz trudności doświadczane w procesie powrotu do zdrowia są dla pacjenta olbrzymim wyzwaniem emocjonalnym, warto zapewnić mu również wsparcie psychologiczne. Ścisła współpraca specjalistów wielu dziedzin daje największą nadzieję i szanse na szybki powrót do zdrowia.