Artykuł sponsorowany

Przepustnica jako sposób regulacji przepływu medium

Przepustnice to jeden z podstawowych elementów armatury w różnych branżach, a w szczególności tych, w których występuje konieczność kontroli przepływu medium w instalacji. Są obecne w sieciach wodnokanalizacyjnych, stacjach uzdatniania wody, przemyśle chemicznym, naftowym, farmaceutycznym czy spożywczym. Jak zbudowana jest przepustnica i jak działa? Jakie medium możemy nią regulować i jak dobrać odpowiednią przepustnicę?

Czym dokładnie jest przepustnica i jak jest zbudowana?

Przepustnica, znana również jako zawór klapowy bądź motylkowy, to element armatury o dość prostej budowie. Choć pierwotnie funkcjonalność przepustnicy sprowadzała się do odcinania przepływu określonego medium, ma ona także możliwość regulacji jego przepływu oraz funkcję dławiącą. Elementem przepustnicy, który reguluje przepływ medium, jest dysk obracający się wokół własnej osi. Biorąc pod uwagę rodzaj konstrukcji, wynikający z rodzaju połączeń przepustnicy z rurociągiem, wyróżniamy przepustnice międzykołnierzowe, kołnierzowe typu WAFER oraz z uszami typu LUG, których instalacja polega na przymocowaniu zaworu do rury oddzielnymi śrubami.

Przepustnice dzielą się również ze względu na położenie dysku i mogą być centryczne, podwójnie mimośrodowe lub potrójnie mimośrodowe. Do pozostałych elementów konstrukcji przepustnic należą: korpus, tuleja, wałki, oprawa, uszczelnienie, pierścień, podkładka, dźwignia ręczna bądź przekładnia ślimakowa.

Mnogość wariantów konstrukcyjnych dostępnych na rynku przepustnic pozwala na dopasowanie ich względem określonych wymogów technicznych, wynikających z rodzaju instalacji oraz medium, które mają regulować. Można je montować zarówno na rurociągach liniowych pionowych, jak i poziomych, a także w instalacjach z podciśnieniem – dodaje specjalista z firmy Tro-Instal, producenta komponentów armatury przemysłowej.

Jak działa przepustnica i jak się ją montuje?

Zasada działania przepustnic klapowych jest prosta. Regulacja, zamykanie lub dławienie przepływu medium odbywa się dzięki obracającemu się na wale dyskowi. Z jednej strony łączy się on z korpusem łożyskowym, z drugiej natomiast z układem sterującym. W zależności od wielkości średnicy zaworu możemy nim sterować przy pomocy dźwigni ręcznej, przekładni ślimakowej, napędu elektrycznego lub napędu pneumatycznego. Oś dysku umieszczona jest prostopadle do osi kanału, w którym zamontowano zawór. Gdy przepustnica jest zamknięta, dysk znajduje się w pozycji prostopadłej do osi wzdłużnej rurociągu, a gdy osiąga pełne otwarcie, dysk obraca się o 90 stopni, ustawiając się w pozycji równoległej do danej osi.

Przepustnice można instalować w pozycji pionowej, poziomej lub skośnej. Dodatkowo można je stosować zarówno na długich odcinkach instalacji i zautomatyzować wyposażając je w odpowiedni napęd, lub na krótkich odcinkach instalacji. Istotne jest, aby umiejscowić zawór motylkowy w odpowiedniej odległości od urządzeń, które mogą być źródłem turbulencji, ponieważ jest on podatny na burzliwy przepływ medium.

Jakie zalety niesie za sobą wykorzystanie przepustnic do regulacji przepływu medium?

Przepustnice są rozwiązaniem funkcjonalnym i o wielu zastosowaniach. Z ich pomocą możemy skutecznie regulować przepływ powietrza, gazów oraz różnego typu cieczy. Najczęściej wykorzystywane są w instalacjach wodnokanalizacyjnych, grzewczych, a także w przemyśle budowlanym, hutniczym, paliwowym czy chemicznym. Ich konstrukcja jest lekka, dlatego nie stanowią one obciążenia dla instalacji. Ponadto wyróżniają się wysoką wytrzymałością oraz krótką zabudową. Zawory odcinające są konstruowane i produkowane w taki sposób oraz przy użyciu takich materiałów, aby mogły funkcjonować w trudnych warunkach i były odporne na działanie zmiennych warunków atmosferycznych czy szkodliwych substancji.

Swoją popularność przepustnice zawdzięczają także szerokiemu spektrum ciśnień i temperatur, nieskomplikowanej budowie czy dużemu zakresowi średnic. Umożliwiają one niemal całkowitą kontrolę nad przepływem medium, nawet w instalacjach, w których występują spore zmiany natężeń przepływu czy spadki ciśnień. Warto również zaznaczyć, że ich zastosowanie nie wiąże się z wysokim spadkiem ciśnienia, co oznacza, że obecność przepustnicy nie wpływa negatywnie na jakość przepływu. Dzięki nim także możemy zapobiec negatywnym zjawiskom, takim jak kawitacja czy przepływ dławiony – w tym celu wystarczy dobrać zawór odpowiedni dla wskazanych wartości przepływu oraz spadków ciśnienia.

Przepływ jakiego medium możemy kontrolować przy pomocy przepustnicy?

Przy pomocy przepustnicy możemy regulować przepływ takich mediów, jak m.in.:

sprężone powietrze,
para,
biogaz,
woda ciepła,
woda zimna,
ścieki,
paliwa,
ropa naftowa,
olej,
kwasy.

Jak dobrać odpowiednią przepustnicę?

Jak już zostało wspomniane wyżej, pod uwagę należy wziąć przede wszystkim warunki, w jakich dana przepustnica będzie pracować. Podczas wyboru zaworu należy uwzględnić szereg różnych parametrów technicznych, jak m.in.: