Pierwsze objawy alkoholizmu. Jakich symptomów nie wolno lekceważyć?

Jeżeli chorobę alkoholową kojarzymy z upijaniem się do nieprzytomności znaczną ilością wysokoprocentowych trunków, nasz obraz jest niepełny. Pierwsze objawy alkoholizmu mogą wiązać się z niewielkimi ilościami niskoprocentowych alkoholi. Nie należy lekceważyć stanów emocjonalnych, z racji których sięgamy po używki oraz – z pozoru niegroźnego – zwyczaju wypijania szklaneczki piwa czy lampki wina.

Dlaczego pijemy?

Wydawać by się mogło, że we współczesnym, polskim społeczeństwie, każdy dorosły człowiek zdaje sobie sprawę z tego, jak tragiczne są konsekwencje choroby alkoholowej. Prowadzi ona do fizycznej degradacji osoby uzależnionej, niszczy świat relacji międzyludzkich, a ponadto uniemożliwia spełnienie najgłębszych pragnień. Jeżeli nie jest tajemnicą, jakie są skutki nadużywania alkoholu, to dlaczego wciąż pijemy?

Odpowiedź jest dość banalna, lecz przez to nie przestaje być prawdziwa: pijemy, ponieważ na różne sposoby czujemy się nieszczęśliwi. Używamy narkotyków, w tym alkoholu, aby uciec od niechcianych przeżyć. Problem w tym, że ulga jest chwilowa, a nieleczone uzależnienie prowadzi do śmierci.

Warto być czujnym, jeśli chodzi o własne zwyczaje związane ze spożywaniem alkoholu. Jeżeli twierdzimy, że choroba alkoholowa rozwija się jedynie przy notorycznym upijaniu się, jesteśmy w błędzie. Można się uzależnić także wówczas, gdy spożywa się stosunkowo niewielkie dawki – podkreśla ekspert z warszawskiego, prywatnego ośrodka leczenia uzależnień Detoks500. – Najbliższe otoczenie osoby uzależnionej: rodzina, przyjaciele, partner czy partnerka, ale także np. szef w pracy, mogą odegrać ważną rolę w walce z nałogiem. Jeżeli podejrzewamy, że osoba, z którą na co dzień przebywamy, ma problem z alkoholem, warto zainicjować rozmowę na ten temat i zachęcić ją do podjęcia leczenia. A jeśli zostanie ono rozpoczęte, możemy wspierać chorego na drodze trzeźwienia.

Niepokojące zachowania

Początki zwykle wyglądają niewinnie i przybierają postać choćby wypicia trzech piw w piątek, po całym tygodniu pracy. Łatwo wtedy powiedzieć: Przecież to nic wielkiego! Każdy ma prawo do odprężenia. Spróbujmy jednak dostrzec mechanizm ukryty za tym – pozornie niegroźnym – zwyczajem: ma on strukturę samonakręcającej się spirali. Zaczyna się od wspomnianej porcji alkoholu, wypijanej samemu lub z kolegami. W sposób naturalny przychodzi myśl: A czemu nie powtórzyć tego w sobotę? Jeżeli jest to dzień wolny od pracy, łatwo pozwolić sobie na wypicie pięciu czy sześciu piw. Przez jakiś czas można nie odczuwać negatywnych konsekwencji takiego zwyczaju, wręcz przeciwnie: atmosfera jest miła, czujemy się odprężeni. Więc postanawiamy kontynuować w niedzielę, ale ze względu na to, że następnego dnia trzeba iść „do roboty”, nie przesadzamy i wypijamy dwa piwa. Mija tydzień pracy, nadchodzi weekend, a ponieważ ostatnio było „tak miło”, kupujemy piwo, żeby się odprężyć. A może wypijemy butelkę wódki z kumplem, któremu urodziła się córka? Babski wieczór z winem dla poprawienia humoru? W sobotę możemy uruchomić strategię, że kaca najlepiej zwalcza się klinem, w niedzielę hamujemy. Do piątku…

Regularnego picia nie da utrzymać się w ryzach, z czasem niedzielne picie przesunie się na poniedziałek, a czwartek w południe stanie się „prawie piątkiem”. Każda forma regularnego spożywania alkoholu, np. picie w weekendy, sięganie po lampkę wina codziennie po pracy, czy po szklaneczkę whisky wieczorami, powinna nas zaniepokoić, zarówno jeżeli postępujemy tak sami, jak i gdy robią to nasi bliscy.

Pierwszym etapem leczenia uzależnienia jest odtrucie alkoholowe, pozwalające na przywrócenie równowagi metabolicznej organizmu. Jednak samo oczyszczenie ciała z toksyn stanowczo nie wystarczy, aby pokonać nałóg. Konieczne jest dalsze leczenie – psychoterapeutyczne, a czasem również farmakologiczne.

Niepokojące stany umysłu

Jak już powiedzieliśmy, za regularnym piciem alkoholu (nie ma przy tym znaczenia, w jakiej ilości), kryją się trudne odczucia i emocje, które skłaniają do sięgania po substancje uzależniające. Jeżeli ktoś nie dysponuje zdrowymi sposobami rozładowywania wewnętrznego napięcia, łatwiej ulegnie pokusie, by sięgnąć po „uśmierzenie chemiczne”. O jakich przeżyciach mówimy?:

• onieśmielenie i lęk podczas przebywania w grupie rówieśniczej,
• skrępowanie towarzyszące nawiązywaniu relacji międzyludzkich,
• niskie poczucie własnej wartości i potrzeba dodania sobie odwagi,
• niepewność co do własnych umiejętności i zdolności,
• uczucia smutku, przygnębienia czy rozpaczy, wywołane sytuacją rodzinną lub zawodową,
• cierpienie związane z rozpadem związku bądź inną stratą emocjonalną.

Są to tylko przykłady, w realnym życiu kryzysowe sytuacje mogą przyjmować bardzo różne oblicza. Jeżeli jednak – w jakikolwiek sposób – czujemy się nieszczęśliwi, jest to poważny sygnał, by szukać pomocy psychoterapeutycznej. Nie robiąc tego, ryzykujemy, że sięgniemy po alkohol, by złagodzić wewnętrzne cierpienie. Zaś leczenie smutku alkoholem przynosi katastrofalne skutki.