Odszkodowanie za pracę w godzinach nadliczbowych. Czy to możliwe?

Prawa i obowiązki pracownika są dokładnie określone w Kodeksie Pracy. Według niego każdemu pracobiorcy przysługuje rekompensata za pracę w godzinach nadliczbowych. Może ona przyjąć formę dodatku do wynagrodzenia podstawowego lub postaćdni wolnych, przyznanych proporcjonalnie do liczby nadprogramowo przepracowanych godzin. Jakie jeszcze prawa przysługują pracownikowi w kwestii nadliczbowych godzin pracy?

Podstawowy czas pracy

Kodeks pracy dokładnie określa wymiar czasu pracy. Według niego pracownik nie może pracować dłużej niż 8 godzin dziennie lub40 godzin w 5-dniowym tygodniu pracy. Ponadto, w przeciągu miesiąca pracownikowi przysługuje 11 godzin odpoczynku na dobę oraz 35 nieprzerwanych godzin wolnych. Według art. 151 par. 1, praca poza ustawowymi normami jest dopuszczalna wyłącznie w razie szczególnych potrzeb pracodawcy, konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii. Przekroczenie tych norm oznacza pracę w godzinach nadliczbowych i jest podstawą do wypłacenia rekompensaty za nadgodziny. Jeżeli pracodawca odmawia wypełnienia swoich zobowiązań, pracownik może szukać w tej sprawie pomocy prawnej.

Rekompensata za nadgodziny

Za pracę w godzinach nadliczbowych pracownikowi przysługujepodstawowe wynagrodzenie powiększone o dodatek. Bonus jest określony ustawowo i wynosi 100% pensji podstawowej, jeśli nadgodziny odbyły się w nocy, niedziele lub święto oraz w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto. Jeżeli nadgodziny przypadły w inny dzień niż te określone powyżej – pracownik może oczekiwać 50% dodatku do swojego wynagrodzenia. 

Według eksperta kancelarii adwokackiej dr Beaty Bieniek: „Pracodawca ma obowiązek zrekompensowania nadgodzin, gdy praca byławykonywana ponad określone normy lub ponad ustalony wymiar czasu. Jeżeli pracodawca nie wywiązuje się ze swoich obowiązków, pracownik może wstąpić na drogę prawną i w ten sposób wyegzekwować należne mu odszkodowanie.”

Druga forma rekompensaty

Rekompensata za nadgodziny może mieć formę finansową lub przyjąć postać dodatkowego czasu wolnego. W tym przypadku pracownikowi przypada jedna wolna godzina na każde nadliczbowo przepracowane 60 minut pracy. Termin wykorzystania tego czasu musi być wcześniej uzgodniony między pracodawcą a pracownikiem. Należy jednak wspomnieć, że wniesienie wniosku o rekompensatę w postaci wolnych godzin, nie gwarantuje ich otrzymania. Jeżeli pracodawca stwierdzi, że taka ewentualność nie jest możliwa, wtedy pracownikowi przysługuje odszkodowanie w postaci dodatku.