Jakie czujniki są montowane w konstrukcjach wagowych?

Zanim przejdziemy do sedna, zapytajmy wcześniej, dlaczego w ogóle taki właśnie temat w naszym artykule podejmujemy? Czy nie wystarczy, że będziemy wiedzieć jak posługiwać się wagą i jak odczytywać jej wskazania?. Okazuje się, że pewna ogólna znajomość szczegółów konstrukcyjnych wag może czasem być wielce przydatna. Po pierwsze wówczas, kiedy będziemy sami chcieli urządzenie naprawić, a po drugie wtedy, gdy zechcemy je samodzielnie zmontować.

Coś dla majsterkowiczów

Zainspirowała nas do napisania niniejszego artykułu pewna informacja ofertowa, z którą zapoznaliśmy się, przeglądając strony internetowe znanego producenta i dystrybutora wag – firmy AXIS z Gdańska. Otóż w wykazie produktów owej firmy natrafiliśmy na zakładkę „zestawy i czujniki do wag”, w której zaraz w pierwszym zdaniu czytamy: Zestawy i czujniki wag mogą służyć do samodzielnego wykonania urządzenia ważącego. Jest oczywiste, że skoro można wagę własnoręcznie zmontować, to tym bardziej można ją w razie potrzeby w ten sam sposób naprawić. Z naszej strony uważamy, że lepiej, szybciej i bezpieczniej jest kupić kompletną, sprawdzoną i właściwie skalibrowaną wagę, a w razie potrzeby oddać ją do specjalistycznego serwisu. Niemniej uważając, że idea firmy AXIS, by wyjść naprzeciw „złotym rączkom” i majsterkowiczom jest ze wszech miar godna pochwały, co nieco opowiemy o najważniejszej części każdej nowoczesnej wagi, a mianowicie o tensometrze.

Czujnik tensometryczny – serce urządzenia wagowego

Zacznijmy od tego, że urządzenia ważące w zależności od potrzeb i ich przeznaczenia mają bardzo rozmaite konstrukcje; mamy więc między innymi wagi analityczne, laboratoryjne, jubilerskie, apteczne, pocztowe, wagonowe, platformowe, osobowe, siłomierze i wiele, wiele innych. Wszystkich tych konstrukcji w tym miejscu nie jesteśmy w stanie szczegółowo opisać, szczęśliwie każda ze stosowanych obecnie nowoczesnych wag ma takie samo serce, główną część, czyli czujnik tensometryczny (tensometr, belka tensometryczna). To on odczytuje masę ważonego towaru albo w przypadku siłomierzy wielkość nacisku, uciągu lub naprężenia, a jego pomiar odczytywany jest w żądanych w danym przypadku jednostkach. Mamy, w zależności od warunków pracy i rodzaju obciążeń, różnie skonstruowane tensometry, lecz ich działanie jest podobne; mogą one mierzyć wartości mierzone ułamkowymi wielkościami grama albo i wielkości liczone w setkach ton. Wśród czujników wagowych wyróżnia się urządzenia oporowe, pojemnościowe, piezoelektryczne, magnetostrykcyjne oraz fotoelektryczne. W zdecydowanej większości konstrukcji wagowych najczęściej wykorzystuje się oporowe czujniki tensometryczne. W niektórych szczególnie dużych urządzeniach wagowych montuje się większą liczbę czujników tensometrycznych.

Chociaż samodzielne skonfigurowanie urządzenia wagowego jest możliwe, to jednak jego legalizacja wymaga wcześniejszej jego kalibracji, a ta powinna być już raczej przeprowadzana przez jakiś wyspecjalizowany serwis.