Czym jest niepłodność idiopatyczna?

Niepłodność to coraz częściej diagnozowany problem u par w wieku rozrodczym. Problem z uzyskaniem zdrowej ciąży może mieć różne przyczyny. U niektórych pacjentów, pomimo przeprowadzenia serii badań, nie udaje się jednak wskazać jednoznacznej przyczyny problemu. . Niepłodność o nieznanych przyczynach jest określana terminem niepłodność idiopatyczna. W naszym artykule dokładniej opisujemy ten problem i wskazujemy, jakie metody leczenia można zastosować w przypadku zdiagnozowania niepłodności idiopatycznej.

Kiedy diagnozowana jest niepłodność idiopatyczna?

Niepłodność to problem, który może być spowodowany różnymi przyczynami. Co ważne, dotyczy zarówno mężczyzn i kobiet. W niektórych przypadkach problemy z doprowadzeniem do zajścia w ciążę występują u obojga partnerów jednocześnie. Wśród najczęściej diagnozowanych przyczyn niepłodności są niska rezerwa jajnikowa, różnego typu zaburzenia hormonalne, wady anatomiczne narządów rodnych, endometrioza, zaburzenia owulacji, niedrożność jajowodów, zła jakość nasienia lub wiek. Jeżeli jednak w trakcie diagnostyki niepłodności nie udaje się określić przyczyn trudności zajścia w ciążę, lekarze określają istniejący problem jako niepłodność idiopatyczna.

Jest to termin, który zastąpił wcześniej stosowane określenia niepłodność nieokreślona lub niewyjaśniona. Według statystyk niepłodność idiopatyczna może dotyczyć nawet 20-30% par, które bezskutecznie starają się o dziecko. Zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia o niepłodności idiopatycznej można mówić wówczas, gdy para przy prawidłowych wynikach badań, przy regularnym współżyciu bez stosowania antykoncepcji, ma problemy z zajściem w ciążę przez przynajmniej 12 miesięcy. Szczególnym uzasadnieniem dla niepłodności idiopatycznej są otrzymywane w tym czasie prawidłowe wyniki badań hormonalnych i badania nasienia oraz prawidłowa owulacja i budowa narządów rozrodczych.

Możliwe przyczyny niepłodności idiopatycznej

Przyczyny niepłodności idiopatycznej wciąż nie są znane. Istnieje jednak kilka, wciąż badanych hipotez, które wskazują na to, czym takie problemy mogą być spowodowane.

Wśród najczęściej wskazywanych przyczyn niepłodności idiopatycznej znajdują się m.in. bariery psychiczne i emocjonalne u pacjentów oraz różnego typu, niemożliwe jeszcze do zdiagnozowania zaburzenia genetyczne. Niektórzy specjaliści jako możliwe wskazują również czynniki związane z endometrium, czynniki jajowodowe, jajnikowe oraz endokrynologiczne. U niektórych pacjentów problemy z zajściem w ciążę mogą być też spowodowane złą jakością zarodków i nieprawidłowościami genetycznymi w komórkach rozrodczych, które mogą prowadzić do poronień.

Jakie są szanse na leczenie w przypadku niepłodności idiopatycznej?

Mając długotrwale problemy w doprowadzeniu do zajścia w ciążę, para powinna się zgłosić o pomoc do kliniki, takiej jak Centrum Leczenia Niepłodności Angelius w Katowicach, która specjalizuje się w diagnostyce i w leczeniu niepłodności. Żeby wyniki przeprowadzonych badań dały szanse na zajście w ciążę, w całym cyklu diagnostyki i leczenia muszą uczestniczyć oboje partnerzy.

Według statystyk w przypadku niepłodności idiopatycznej wskazane i przeprowadzane leczenie w pierwszym roku starań jest skuteczne u około 16% par. Z kolei w drugim roku starań udaje się pomóc już co drugiej parze. W pierwszym okresie współpracy z lekarzami pacjenci muszą się stosować do otrzymanych zaleceń, które polegają m.in. na zmianie stylu życia, zwiększeniu poziomu aktywności fizycznej, stosowaniu lepszej diety i ograniczeniu stosowania używek mające na celu doprowadzenie do ciąży naturalnej. Tutaj bardzo ważnym kryterium jest wiek pacjentki, który w przypadku starań o ciążę działa na jej niekorzyść. Z wiekiem obniża się bowiem rezerwa jajnikowa kobiety i liczba jajeczek zdolnych do zapłodnienia.

Najczęściej wykorzystywane metody leczenia w niepłodności idiopatycznej

W sytuacji, gdy zmiana stylu życia nie daje oczekiwanych rezultatów, konieczne jest zastosowanie innych metod leczenia niepłodności. Niewskazane jest leczenie z zastosowaniem immunoterapii, agonistów dopaminy oraz terapia polegająca na podawaniu pacjentkom gestagenów w drugiej fazie cyklu.

Najczyściej w przypadku niepłodności idiopatycznej, które trwają długo lub jeżeli pacjenci nie chcą czekać 2 lat, stosuje się inseminację domaciczną. Zabieg ten polega na podaniu przygotowanego wcześniej nasienia bezpośrednio do macicy pacjentki.  Metoda pomaga zajść w ciążę około 20% par.

Jeżeli inseminacja jest nieskuteczna, innym rozwiązaniem jest zapłodnienie pozaustrojowe metodą ICSI, czyli na iniekcję wyselekcjonowanego plemnika do komórki jajowej. Metoda in vitro w przypadku niepłodności idiopatycznej jest skuteczna nawet w ponad 30% przypadków. Dodatkowym atutem zastosowania in vitro w leczeniu niepłodności idiopatycznej jest to, że niepowodzenie tej metody może ujawnić nieprawidłowości, które powodują problemy z zajściem w ciążę, spowodowane wadami męskich lub żeńskich gamet.