Czym jest fotobeton?

Elewacje z betonowych prefabrykatów wciąż nie kojarzą się najlepiej – przywodzą na myśl technologię wielkiej płyty, w której wznoszono osiedla mieszkaniowe w PRL-u. Dziś wiekowe już bloki nie należą do urodziwych: wielkopowierzchniowe płyty w rzędach identycznych budynków przytłaczają zaciekami i groźnie wyglądającymi pęknięciami, ewentualnie straszą pastelowymi kolorami. Beton architektoniczny – w tym fotobeton – jest ich totalnym przeciwieństwem.

Betonowe płyty wczoraj i dziś

Problem wątpliwej estetyki starych budynków z wielkiej płyty nie wynika z tego, że powstały z betonowych prefabrykatów, ale z założeń architektonicznych, według których wznoszono te obiekty i z jakości materiałów. Osiedla budowane od lat 60. XX w. miały być funkcjonale, co niestety też nie do końca udało się osiągnąć, ich wygląd nie miał znaczenia. Stosowanie prefabrykowanych, wielkich płyt betonowych o zawsze identycznych wymiarach sprawiło, że nowe osiedla wyrastały w miastach jak grzyby po deszczu. Nowe, ale całkiem pozbawione indywidualizmu. Co gorsza, płyty często produkowano w pośpiechu i bez przestrzegania norm jakościowych, stąd szybko postępujące niszczenie budynków.

Historia wykorzystania betonu w architekturze nie kończy się jednak na latach 80. minionego stulecia. Beton jako wyjątkowo wytrzymały materiał konstrukcyjny nigdy nie wyszedł z użycia. Na przełomie XX i XXI wieku mocno rozwijała się technologia budowy monolitycznych obiektów żelbetonowych, które często zaskakują oryginalnymi bryłami i piękną architekturą. Obecnie do łask wracają prefabrykaty, a dokładniej płyty z betonu architektonicznego. Nie tak duże, jak w ubiegłym stuleciu, często wykonywane ręcznie i na tyle starannie, by można było używać ich w funkcji ozdobnych wykończeń. Szczególnie dekoracyjną odmianę stanowią elementy przygotowywane w technologii fotobetonu.

Dekoracyjne płyty z fotobetonu

Beton architektoniczny, nazywany też dekoracyjnym lub strukturalnym stosowany jest przez architektów w celu urozmaicenia projektów, nadania im indywidualnego charakteru, pełni więc funkcję zupełnie inną niż dawne wielkie płyty. Okładziny z betonu strukturalnego pojawiają się zarówno na elewacjach, jak i we wnętrzach, zawsze stanowią przemyślane kompozycje, które muszą idealnie współgrać z ogólnym zamysłem projektanta. Możliwość użycia płyt o różnych strukturach powierzchni i w różnych barwach otwiera przed twórcami szerokie możliwości aranżacyjne. Jeszcze większe pole do popisu daje fotobeton – opowiada ekspert z PMdesign.

Fotobeton to metoda przenoszenia obrazu na powierzchnię betonu określana niekiedy mianem grawerowania betonu. Dekoracyjny obraz lub napis nanoszony jest na powierzchnię betonowej płyty techniką przypominającą sitodruk. Do wykonania płyty z fotobetonu niezbędne jest więc przygotowanie formy, której odcisk będzie eksponowany na powierzchni. Nie ma natomiast potrzeby powierzchniowego nanoszenia farb na gotową płytę. Po raz kolejny o urodzie betonu architektonicznego decyduje struktura powierzchni, tym razem ukształtowana z wykorzystaniem technologii fotobetonu.

Pierwsze próby przenoszenia obrazów na beton przez odciskanie w jego powierzchni uprzednio przygotowanych matryc podejmowano we Francji pod koniec lat 80. XX w. Jednak najbardziej spektakularny przykład wykorzystania technologii fotobetonu na elewacji stanowi biblioteka Wyższej Szkoły Technicznej w Eberswalde pod Berlinem. Budynek w całości pokryty jest panelami z powtarzającymi się zdjęciami – choć rezultat jest niepowtarzalny, z pewnością nie każdemu przypadnie do gustu. Zdecydowanie elegantsze efekty przynosi wykorzystanie pojedynczych paneli wykonanych w technice fotobetonu w towarzystwie jednolitych elementów. Takie kompozycje wspaniale prezentują się zarówno w przestrzeniach publicznych, jak i w aranżacjach nowoczesnych wnętrz mieszkalnych.