Czy darowizna w formie aktu notarialnego wymaga zgłoszenia do urzędu skarbowego?

Darowizna to zobowiązanie darczyńcy do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Choć oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego, Kodeks cywilny dopuszcza rezygnację z zachowania takiej formy umowy. Darowizna staje się ważna bez poświadczenia notarialnego, jeśli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Podatek od darowizny

Kwestie związane z darowiznami reguluje nie tylko Kodeks cywilny, ale również Ustawa o podatku od spadków i darowizn. W myśl ustawy obdarowany zobowiązany jest do opłacenia należnego podatku od otrzymanej darowizny. Wysokość należności uzależniona jest od wartości darowizny i stopnia pokrewieństwa stron umowy darowizny; podatek jest tym wyższy, im dalsze pokrewieństwo. Zgodnie z art. 4a. 1. Ustawy o podatku od spadków i darowizn przy spełnieniu określonych warunków możliwe jest zwolnienie od podatku obdarowywanych należących do najbliższej rodziny, a więc małżonka, rodzeństwa, zstępnych i wstępnych, pasierbów. Jak wyjaśnia nasz rozmówca z Kancelarii Notarialnej w Krakowie prowadzonej przez Annę Łomnicką, Tomasza Obtułowicza i Annę Stanek-Wyczółkowską:

– Aby skorzystać ze zwolnienia z podatku od darowizny, obdarowany musi zgłosić fakt przyjęcia darowizny właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy do powstania obowiązku podatkowego. Od tej zasady istnieją jednak wyjątki. Dla poszczególnych grup podatkowych ustawodawca przewidział kwoty wolne od podatku, które nie wymagają też zgłoszenia. Trzeba jednak pamiętać, że ze zwolnienia z podatku od darowizny nie można skorzystać częściej niż raz na 5 lat.

Zgłoszenie darowizny do urzędu skarbowego

Otrzymanie darowizny nie wymaga więc zgłoszenia tylko w jednej sytuacji – gdy przekazana obdarowywanemu kwota podlega zwolnieniu z opodatkowania z mocy ustawy. W każdym innym przypadku zgłoszenie jest konieczne. Nie oznacza to jednak, że obdarowany musi osobiście kontaktować się z urzędem. Jeśli umowa darowizny zostanie zawarta w formie aktu notarialnego, obowiązek zgłoszenia do urzędu skarbowego przechodzi na notariusza. Notariusz zobowiązany jest do przekazania informacji właściwemu urzędowi skarbowemu do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu zawarcia umowy darowizny w kancelarii. Oznacza to, że z chwilą sporządzenia aktu notariusz ma obowiązek pobrać należny podatek, a następnie w określonym terminie wpłacić go na rachunek urzędu skarbowego. Jeśli umowa została zawarta w formie innej niż akt notarialny, obdarowany musi w ciągu miesiąca złożyć zeznanie podatkowe za pomocą specjalnego druku. Na tej podstawie urząd skarbowy nalicza wysokość należnego podatku, który należy zapłacić w ciągu 14 dni od otrzymania decyzji.