Co zaliczamy do tzw. transportu ponadgabarytowego?

Transport ponadgabarytowy należy do najbardziej złożonych czynności, jakie realizują firmy transportowe. Jak sugeruje sama nazwa, dotyczy on przewozu ładunków o niestandardowych gabarytach, a więc wielkości, masie lub kształcie. W niniejszym opracowaniu przyjrzymy się bliżej zagadnieniu drogowego transportu nienormatywnego oraz wymaganiom, jakie musi spełniać przewoźnik do realizacji tego typu zleceń.

Co to jest transport ponadgabarytowy?

O transporcie ponadgabarytowym mówimy w sytuacji, gdy przewóz ładunku odbywa się pojazdem (lub zespołem pojazdów), którego naciski osi przekraczają dopuszczalne normy ujęte w przepisach drogowych. Z transportem ponadgabarytowym mamy do czynienia również w sytuacji, gdy wymiary i masa pojazdu są większe od dopuszczalnych. Tego rodzaju przewozy zaliczane są do grupy  transportu specjalistycznego.

Z koniecznością przewozu ładunków ponadnormatywnych najczęściej spotykamy się w branży budowlanej i produkcyjno-przemysłowej. W praktyce jest to zwykle transport maszyn budowlanych, rolniczych i produkcyjnych, a czasem nawet całych linii przemysłowych – opowiada nasz rozmówca z firmy eM-Tech w Toruniu. Do transportu ponadgabarytowego zaliczamy m.in. przewozy konstrukcji stalowych, np. części mostów, zbiorników przemysłowych, turbin wiatrowych, słupów energetycznych, części prefabrykowanych domów modułowych. Organizacja bezpiecznego przewozu takich ładunków wymaga wykorzystania specjalistycznego sprzętu transportowego i przeładunkowego. W zależności od rodzaju ładunku, konieczne może okazać się użycie np. zestawu niskopodwoziowego lub naczepy z dźwigiem HDS.

Klasyfikacja ładunków ponadnormatywnych

W literaturze fachowej wymienia się kilka rodzajów ładunków ponadnormatywnych. Jeśli masa ładunku nie przekracza 25 ton, długość – 16 metrów, a szerokość – 4 metrów, mówimy o ładunku ponadnormatywnym zwykłym, który może być przewieziony zwykłym zestawem drogowym pod warunkiem wykorzystania odpowiednich oznaczeń i zabezpieczeń. Z kolei ładunkami ponadnormatywnymi specjalnymi nazywamy te, które charakteryzują się niewielką masą, ale bardzo dużymi wymiarami. Utrudnieniem w transporcie ponadgabarytowym tego typu bywa zbyt duża szerokość ładunku w stosunku do szerokości dróg, zbyt duża wysokość w stosunku do znajdujących się na trasie wiaduktów lub długość utrudniająca pokonywanie zakrętów.

Ładunki o masie 70-100 ton, a więc np. maszyny budowlane, części statków, urządzenia kolejowe, zaliczane są do ładunków ciężkich. Osobą kategorię tworzą ładunki ciężkie o masie skupionej, których waga osiąga 200-300 ton (głównie urządzenia energetyczne). Do ich przewożenia niezbędne są specjalne pojazdy z naczepami wieloosiowymi, które ograniczają nacisk na nawierzchnię jezdni. Kiedy zarówno masa, jak i wymiary przekraczają dopuszczalne normy, mówimy o ładunkach ciężkich przestrzennych. Są to m.in. elementy mostów i wiaduktów, dźwigi stacjonarne, suwnice przemysłowe czy rury do rurociągów. Ostatnią już grupę tworzą ładunki dłużycowe, czyli te o długości ponad 20 metrów, np. elementy elektrowni wiatrowych czy instalacji przemysłu chemicznego oraz rafinerii.

Realizacja transportu ponadgabarytowego wymaga nie tylko użycia specjalistycznego sprzętu, ale także precyzyjnego planowania przejazdu z uwzględnieniem warunków panujących na wybranej trasie. Konieczne jest również uzyskanie zezwolenia odpowiedniej kategorii.